Menu
Narcisme verwijst naar een persoonlijkheidskenmerk dat je herkent aan een overdreven gevoel van eigenwaarde, een behoefte aan bewondering, een gebrek aan empathie voor anderen en een extreme behoefte aan macht en controle. Hoewel een zeker mate aan zelfvertrouwen normaal is, kan narcisme problematisch worden als het tot egocentrisme, manipulatief gedrag en problemen in relaties leidt.
Narcisme komt in allerlei gradaties en omgevingen voor, zowel bij mannen als bij vrouwen. Iedereen heeft wel wat narcistische trekjes in zich. Wanneer je (het slachtoffer) in een relatie zit of hebt gezeten met bovengemiddelde narcistische trekken (de narcist) kun je daardoor beschadigd geraken. Weet ook dat het herstel daarvan – en minstens zo belangrijk, voorkomen dat het je nog een keer overkomt – vaak makkelijker is dan je misschien denkt!
Regel nummer één van een persoon met narcistische eigenschappen is dat die macht en controle heeft. Omdat de persoon binnenin weinig tot geen gevoel, liefde en vertrouwen heeft, is die afhankelijk van de buitenwereld.
Dat maakt de behoefte aan prestaties (bv. sport, baan of bedrijf) en uiterlijke vertoning (bv. succesvolle partner, gezin, huis, auto & kleding) enorm groot. Hij of zij heeft die behoefte als een kaartenhuis om zich heen gebouwd.
De drang om macht en controle over het kaartenhuis te hebben en houden, is erg groot. Er is immers angst dat het kaartenhuis instort en er helemaal niets van overblijft.
Doordat een narcist jouw volledige aandacht en focus opeist, verlies je de focus op jezelf. Je raakt meer en meer van jezelf verwijderd en steeds meer (emotioneel) afhankelijk van de narcist. Er zijn verschillende manieren waarop de narcist de focus naar zich toetrekt.
Je vertrouwen raakt beschadigd door het onvoorspelbare, grillige en wispelturige gedrag van een narcist. Ook stemmingswisselingen spelen een rol.
Door het vertrouwen van het slachtoffer te schaden, wordt het slachtoffer steeds onzekerder en meer op zijn of haar hoede. Zo komt de focus van het slachtoffer nog meer op de narcist te staan.
Je weet immers totaal niet meer wat je wel of niet kunt verwachten. Het gevoel van onzekerheid en wantrouwen neemt daardoor toe.
Door simpelweg onwaarheden te verkondigen, veelal uit eigen belang, beschadigt een narcist je vertrouwen. Hij verdraait zaken, gebruikt letterlijke verwoordingen van het slachtoffer, husselt die door elkaar en maakt er een eigen waarheid van.
Die waarheid staat mogelijks haaks op die van het slachtoffer. Daardoor raakt het slachtoffer in de war en twijfelt die aan zijn of haar eigen woorden.
Door misleidingen, druk, dreigementen of controle beïnvloedt de narcist anderen om eigen doelen te bereiken.
Een narcist zaait verwarring, waardoor het slachtoffer gaat twijfelen aan zichzelf. De tactiek die daarvoor ingezet wordt is ‘a zeggen en b doen’. Beloftes niet nakomen, gouden bergen beloven en lege woorden gebruiken. Het slachtoffer trekt zichzelf in twijfel en dacht het toch écht anders begrepen te hebben?
Een narcist is een ster in conflicten opzoeken en voeren. Tip: laat je niet verleiden om met een narcist in discussie te gaan. Je krijgt namelijk nooit gelijk, ook al heb je dat misschien wel. De tactiek die wederom wordt toegepast, is verwarring en verdraaiing veroorzaken. Wanneer de discussie over onderwerp a gaat en ten einde lijkt te komen, komt de narcist met onderwerp b op de proppen. Zonder dat je het in de gaten hebt, gaat de discussie ineens over een heel ander onderwerp.
Vaak zijn het oude koeien die uit de sloot worden gehaald en gaat de discussie over dingen die jij in het (verre) verleden misschien niet zo goed hebt aangepakt – zelfs de kleinste dingen. Zo voel je je nog kleiner, schuldiger en onzekerder. De narcist heeft zichzelf groot gemaakt in de discussie, voelt zich de overwinnaar en heeft macht en controle over jouw emoties. Hij komt in een discussie dominant over omdat hij zijn stem verheft en dreigend communiceert door imponerende gebaren te maken.
Niet alleen tijdens een conflict overschrijdt een narcist je grenzen. Omdat een narcist zich niet in een ander kan inleven, ziet hij/zij jouw grens niet als een belemmering om zijn/haar doel te bereiken.
Nu is het nog niet makkelijk om je grens aan te geven bij een narcist, aangezien je te allen tijde wil voorkomen om in een conflict te belanden. Het gevolg is dat je steeds vaker je eigen grens negeert en jezelf aan de kant schuift, met alle schadelijke gevolgen van dien.
Inlevingsvermogen, medeleven, schuldgevoel, schaamte, geweten of spijt? Ze zijn er simpelweg niet. Daarom kiest een narcist altijd voor zichzelf. Hij handelt louter uit eigenbelang: extreme doelen behalen, verslavingen, leugens, vreemdgaan, stiltebehandeling, kleineren, dreigen, enzovoort. Dat allemaal zonder enige schuld of schaamte.
De narcist kent geen verantwoordelijkheidsgevoel en kan niet voor anderen zorgen. Materialistische (financiële) zorg en verantwoordelijkheid zijn iets anders dan empathische zorg en verantwoordelijkheid. Een voorbeeld: een narcist kan financiële zorg dragen, maar kan niets voor je betekenen als je ziek bent.
In het begin van een liefdesrelatie is het alsof de prins op het witte paard echt bestaat. Jullie passen ogenschijnlijk perfect bij elkaar. De narcist lijkt dezelfde interesses, hobby’s en smaak als jij te hebben en toont zelf empathie. Naarmate jullie relatie intenser wordt en jullie meer (praktisch) verbonden zijn aan elkaar – denk aan samenwonen, trouwen, kinderen krijgen of zakelijk verbonden zijn – komt de ware aard van de narcist naar boven.
Het afstoten begon door jou te kleineren, jou de schuld te geven, over je grenzen heen te walsen, je te straffen als je niet aan (vaak veel te hoge) verwachtingen voldeed, te dreigen, te chanteren of je dood te zwijgen. Wanneer het de narcist beter uitkomt dat je toch blijft, start het aantrekken. Daar is hij weer: de prins op het (inmiddels besmette) witte paard! Dat patroon maakt het slachtoffer ‘verslaafd’ aan de narcist.
Op het moment dat je je afgestoten voelt, maak je een sterk gelukshormoon aan als er weer aantrekking is. Het is al een joint die een junk rookt als hij/zij zich ellendig voelt. Je verlangt sterk naar aantrekking wanneer je bent afgestoten en werkt nog harder om goed genoeg gevonden te worden door de narcist. Zo voel je je weer aangetrokken.
Het ligt nooit aan de narcist! De omgeving krijgt altijd de schuld in de schoenen geschoven. Een narcist duldt geen kritiek; daarvoor is hij/zij allergisch. Wanneer je een narcist feedback geeft, neemt hij/zij die op als een aanval en krijg je die feedback tienvoudig als een boemerang terug.
Om jou nog afhankelijker te maken, is de narcist heel negatief over jouw familie en vrienden. Niets is goed aan hen.
Door die, voor jou zo belangrijke mensen, constant af te kraken en in een negatief daglicht te plaatsen, raak je steeds verder verwijderd van de personen met wie je een fijne verbinding hebt.
Soms loopt het zo uit de hand dat het slachtoffer het contact met familie en vrienden verbreekt, waardoor er nog één persoon overblijft: de narcist.
De onbewuste patronen die mensen aannemen (zoals in punt 3 en 4 aangegeven), werken als een magneet op de narcist. Zij doen namelijk niks liever dan pleasen en zorgen vanuit aangeleerde patronen.
Herken jij je in het type mensen dat voor een narcist aantrekkelijk is? Neem dan contact met me op en zet de eerste stap om voorgoed los te komen uit een vastgeroest en onbewust patroon dat ongezond voor je is.
De types die in je liefdesleven komen, kun je helaas niet veranderen. Je hoeft er dan ook geen tijd en energie in te stoppen. Wat je wel kan doen, is zelf de verantwoordelijkheid en het eigenaarschap nemen voor je geluk in de liefde. Je bent het immers meer dan waard!
Wanneer je via coaching aan jezelf werkt en op je eigen geluk focust in plaats van op dat van een ander, zul je merken dat je volledig bevrijd bent van de narcist.
Die vraag krijg ik heel vaak in mijn praktijk. Weet dat het ook voor jou mogelijk is om jezelf weerbaarder te maken.
Wanneer je de tools in handen hebt en de spelregels van een narcist steeds beter herkent, zul je weerbaarder worden. In het exclusieve 1-op-1-traject op maat leer je hoe je kunt dissociëren en je makkelijker uit een emotie of situatie kunt stappen.
De communicatie met een narcist zul je vanaf een afstandje beleven. Daardoor komen emoties veel minder bij je binnen, raken de gedragingen en uitspraken van een narcist je niet meer persoonlijk en zal de situatie veel zachter voor je aanvoelen.
Wanneer je samen met een narcist kinderen hebt, blijf je met hem of haar verbonden. Het is dus erg belangrijk om er op een juiste en realistische manier mee om te gaan, zonder dat jij in dienst blijft van de narcist.
Vaak (hoe verdrietig ook) worden de kinderen tegen jou opgezet of ingezet door de narcist om de macht over jou te blijven behouden. Het is essentieel voor jou en vooral voor je kinderen om er een weg in te vinden die haalbaar is voor jullie allemaal.
Zoals jij al lang hebt ervaren, is het niet realistisch om van een narcist te verwachten dat hij of zij zich aan gemaakte afspraken houdt. Zo ook nu, hoewel het heel gedetailleerd in het convenant zal staan.
Daarmee omgaan zonder je grenzen te overschrijden, is mogelijk. Je hoeft het niet alleen te doen; je kunt professionele hulp inschakelen, zodat je er zelf leert mee om te gaan – precies op een manier die bij je past.
Loslaten is de start van een nieuw begin; je leven waarin je zelf de regie hebt. Je maakt keuzes die bij je passen en goed voor je zijn. Je leeft en denkt niet meer voor twee. Je neemt de verantwoordelijkheid niet meer op voor het gedrag van de ander. Je zult heerlijk in vrijheid leven, wat veel verlichting brengt.
Er is geen continu gedoe meer. Alles wordt letterlijk en figuurlijk veel makkelijker en lichter. Je hoeft het niet alleen te doen. Met de juiste professionele hulp leer je sneller en op de goeie manier je ex-partner los te laten. Kies een coach of therapeut die ervaringsdeskundige is.
Zodra het contact met een narcist verbroken is, is het tijd om met jezelf aan de slag te gaan. Een relatie met een narcist heeft vaak het gevolg dat je ver van jezelf verwijderd bent geraakt. Het is tijd om te onderzoeken wat je waarden, normen, behoeftes en grenzen zijn, zodat je die kunt naleven.
Wanneer je weer jezelf mag zijn, zal dat veel innerlijke rust opleveren. Met jezelf aan de slag gaan, betekent ook dat je onderzoekt en je bewust wordt van welke onbewuste patronen een aantrekkingskracht hebben op de patronen en behoeftes van de narcist.
Pas op het moment dat er bewustwording is, is er een mogelijkheid tot verandering en verbetering. Je hoeft het niet alleen te doen. Met de juiste professionele hulp leer je sneller en op een goede manier je belemmerende patronen te zien die aantrekkelijk zijn voor een narcist. Kies een coach of therapeut die ervaringsdeskundige is.
Ben jij op zoek naar hulp om een narcistische relatie te verlaten of ervan te herstellen? Het is van essentieel belang om specifieke stappen en interventies te volgen. Het wordt dan ook niet aanbevolen om hulp te zoeken bij een reguliere psycholoog of hulpverlener. Die beschikt vaak niet over voldoende kennis van de specifieke behandeling die nodig is bij narcisme en relatieverslaving.
Alleen een expert, bij voorkeur met ervaringsdeskundigheid, kan je begeleiden om onderliggende problemen en patronen aan te pakken. Samen kunnen jullie je eigenwaarde herstellen, net als je zelfvertrouwen en innerlijke kracht. Zo voel jij je weer goed over wie je bent!
Daarnaast is het belangrijk om weer een positief toekomstperspectief te hebben waarop je verder kunt bouwen. Ik bied gespecialiseerde hulp en persoonlijke begeleiding om van een narcistische relatie te herstellen. Op mijn website kun je meer over mijn individuele therapie en begeleiding ontdekken. Ook heb ik een online programma waarmee je via een app zelf een gezonde eigenliefde en eigenwaarde kunt cultiveren en je innerlijke kracht kunt herstellen.
Lees hieronder hoe je concreet geholpen kunt worden:
Bij coachingpraktijk PauwR Coaching leer je o.a. op een productieve manier met conflicten om te gaan & je grenzen te stellen, zowel in je privéleven als op de werkvloer.
Bij coachingpraktijk PauwR Coaching leer je o.a. op een productieve manier met conflicten om te gaan & je grenzen te stellen, zowel in je privéleven als op de werkvloer.